Sesin Sürati Konu Anlatımı 6.Sınıf, her sene karşımıza çıkabilecek bir konu olduğundan bu konu anlatımını çok iyi bilmemiz gerekmektedir. Sesin Sürati Konu Anlatımı soruları daha kolay bir şekilde çözebilmeniz için size yardımcı olacak Sesin Sürati Konu Anlatımını bu yazımızda anlatıyoruz. Sesin Sürati ile ilgili bilmemiz gereken konu içeriğini şu şekilde sıralayabiliriz:
Ses Sürati
Su içerisinde yüzerken, uzaktan geçen bir teknenin motor sesini, suyun dışındaki birine göre daha iyi duyarız. Benzer şekilde, kulağımızı masaya dayadığımızda farklı sesler duymaya başlarız. Yukarıdaki örneklerden de anlaşılacağı gibi, ses farklı ortamlarda farklı süratlerde yayılmaktadır. Sesin yayılma süratine, ortamın kendisinin yanı sıra, ortamın sıcaklığının da etkisi vardır.
Ortamın Türünün Sesin Yayılma Süratine Etkisi
Ses, cisimlerin titreşmesi ile oluşur. Bu titreşim hareketi, ortamda bulunan diğer taneciklere ve oradan da kulağımıza iletilir. Bu nedenle, sesin oluştuğu kaynaktan kulağımıza kadar gelebilmesi için, ses kaynağı ile kulağımız arasında katı-sıvı-gaz gibi maddesel bir ortamın bulunması gerekir. Ses dalgalarının ilerleme sürati ortamın türüne bağlıdır. Ses katılarda en süratli, gazlarda en yavaştır. Ses dalgalarının ortama göre ilerleme süratleri arasındaki ilişki aşağıdaki gibidir:
Sesin iletim süratinin ortama bağlı olması, ortamdaki maddenin tanecik yapısı ile ilgilidir. Katı ortamını oluşturan tanecikler sıvılara göre, sıvı ortamı oluşturan tanecikler de gazlara göre birbirine daha yakın oldukları için, ses dalgalarının enerji aktarımı katılarda en kolay, gazlarda ise en zor olur. Ancak ses dalgaları, boşlukta ya da havası boşaltılmış ortamlarda titreşimle enerji akışının sağlanabileceği tanecikler olmadığından, yayılamaz. Katılarda ses iletimi daha iyi ve süratli olduğu için, kulağımızı masaya dayadığımızda önceden duyamadığımız sesleri duymaya başlarız.
Madde | Sıcaklık |
Sesin sürati (m/s) |
Karbondioksit |
20 |
277 |
Hava |
20 |
340 |
Alkol |
20 |
1213 |
Su |
20 |
1463 |
Altın |
20 |
1743 |
Bakır |
20 |
3560 |
Demir | 20 |
5130 |
Sesin farklı ortamlardaki yayılma süratleri |
Yoğunluk arttıkça ses sürati de artar; diğer bir deyişle, ortamda ne kadar fazla tanecik varsa sesin yayılması da o kadar kolay olur.
Sıcaklığın Sesin Yayılma Süratine Etkisi
Bir maddenin sıcaklığı arttığında, maddeyi oluşturan taneciklerin titreşim miktarı artar. Tanecikler daha çok titreştiği için, tanecikler arasındaki boşluklar azalır. Böylece, sıcaklığı artan madde ses dalgalarını biraz daha süratli iletebilir.
Madde |
Sıcaklık |
Sesin sürati (m/s) |
Hava |
0 |
332 |
Hava |
20 |
340 |
Hava |
30 |
350 |
Hava |
100 |
386 |
Sesin farklı sıcaklıklardaki havada yayılma sürati |
Işığın ve Sesin Havadaki Yayılma Süratleri
Yağmurlu bir günde şimşek çaktığında önce şimşeği görür, bir süre sonra gök gürültüsünü duyarız. Olayın olduğu yere yakın bir gözlemci şimşek ve gök gürültüsünü neredeyse aynı anda gözlerken, daha uzak bir noktadaki gözlemci önce şimşeği görür, daha sonra gök gürültüsünü duyar. Bu durumun nedeni, ışığın sesten çok daha süratli olmasıdır. Işık, havada bir saniyede yaklaşık 300 000 000 metre yol alırken, ses bir saniyede yaklaşık 350 metre yol alır. Bir başka deyişle, ışık sesten yaklaşık 900 000 kat süratlidir. Eğer yıldırım ve gök gürlemesi arasında geçen zamanı ölçebilirsek, yıldırımın ne kadar uzağa düştüğünü söyleyebiliriz.
Örnek: Bir yıldırımın 350 metre uzağa düştüğünü biliyorsak, ses, saniyede 350 metre yol aldığı için, yıldırımın sesinin oluştuktan 1 saniye sonra bize geleceğini söyleyebiliriz.