Nerede Yaşanır Konu Anlatımı 5.Sınıf sosyal bilgiler dersinde sorumlu olduğunuz konulardandır. Nerede Yaşanır Konu Anlatımı soruları daha kolay bir şekilde çözebilmeniz için size yardımcı olacak. Nerede Yaşanır Konu Anlatımını bu yazımızda anlatıyoruz. Nerede Yaşanır ile ilgili bilmemiz gereken konu içeriğini şu şekilde sıralayabiliriz:
Nüfusun Dağılışını Etkileyen Faktörler
Sınırları belli bir alan içinde yaşayan insan sayısına nüfus denir. Bir yerde yaşayan insan sayısı, o yerin nüfusunu belirler. Dünyada olduğu gibi ülkemizde de nüfus dağılımı eşit değildir.
Geçmişten beri insanlar yiyecek ve su ihtiyaçlarını karşılayabilecekleri, kendilerini güvende hissedebilecekleri yerlere yerleşmeyi tercih etmişlerdir.
İnsanların yerleşim yeri olarak tercih ettikleri yerleri doğal ve beşeri faktörler belirlemektedir.
Nüfusun Dağılışını etkileyen faktörleri iki grupta inceleyeceğiz.
- Doğal Faktör: Doğal olarak gerçekleşen, kendiliğinden oluşan faktörlerdir.
- Beşeri Faktör: Doğal olmayan, insan eliyle gerçekleştirilen faktörlerdir.
Nüfusun Dağılışını Etkileyen Doğal Faktörler
1. İklim: Akdeniz ve Karadeniz iklimleri, ılıman iklim olarak adlandırılmaktadır. Ilıman iklim, insanların yaşamlarını ve ekonomik faaliyetlerini olumlu olarak etkilemektedir.
Ülkemizde iklimin ılıman olduğu kıyı kesimlerde nüfus fazla, iç kesimlerde nüfus daha azdır. İstanbul, İzmir, Antalya gibi.
2. Yeryüzü Şekilleri: Ova ve plato gibi düz alanlar tarım, sanayi ve ulaşım gibi ekonomik faaliyetleri yapmak için daha uygundur.
- Düz bir alana sahip olan İstanbul, Adana ve Konya gibi illerimizin nüfusu fazladır. Bu illerimizde hem tarım hem de sanayi gelişmiştir. Bu illerdeki yeryüzü şekilleri ulaşımı olumsuz etkilemez.
- Dağlık ve engebeli alanlar insanların ekonomik faaliyetleri yapmasını zorlaştırır. Bu nedenle dağlık ve engebeli arazi üzerine kurulmuş yerleşim birimlerinde nüfus daha azdır. Yeryüzü şekillerinin engebeli olduğu Muş ve Artvin gibi illerimizin nüfusu azdır.
3. Bitki Örtüsü: Ormanların gür olduğu yerlerde yerleşme az görülür.
Artvin, Trabzon ve Rize örnek verilebilir.
4. Su Kaynakları: Geçmiş zamanlardan günümüze su kaynaklarının çevresi insanlar tarafından yerleşim alanı olarak tercih edilmiştir. Su kaynaklarının yeterli olduğu yerlerde tarım ürünleri daha kolay yetiştirilir.
- Seyhan ve Ceyhan Nehirleri kıyısında kurulan Adana ili yoğun nüfusludur.
- Sakarya Nehri kıyısında kurulan Sakarya, nüfusu fazla olan illerimizdendir.
Nüfusun Dağılışını Etkileyen Beşeri Faktörler
1. Tarım: İklimin ılıman, yeryüzü şekillerinin düz, su kaynaklarının yeterli olduğu yerlerde tarım daha fazla gelişmiştir. Özellikle ülkemizdeki verimli ovalar tarımın rahatlıkla yapıldığı alanlardır. Bu tarım alanlarının çevresinde nüfus daha fazladır.
Çukurova, Bafra, Çarşamba, Gediz, Büyük Menderes Ovaları ve çevresi nüfusun fazla olduğu önemli yerleşim alanlarıdır.
2. Ticaret: Sanayinin geliştiği yerlerde ticaret imkânı da fazladır. Ticari faaliyetler bankacılık, eğitim, sağlık gibi hizmet sektörü kollarını ön plana çıkarır. Ticaretin gelişmiş olduğu yerler insanlar tarafından daha çok tercih edilmektedir.
Adana, Kocaeli ve Kayseri gibi şehirlerin nüfusu fazladır. Ticaretin gelişmediği Bayburt, Çankırı, Gümüşhane gibi şehirlerde nüfus azdır.
3. Sanayi: Sanayi tesisleri genellikle ulaşımın kolay olduğu, ham madde temininin zor olmadığı yerlere kurulur. Bir yerde iklim ve yeryüzü şekillerinin uygun olması sanayi faaliyetlerinin yapılmasını kolaylaştırır.
Sanayi tesislerinin olduğu yerlerde genellikle iş imkânı daha fazladır. Bu nedenle insanlar sanayi tesislerinin olduğu yerlere göç etmekte ve buralara yerleşmektedir.
Bundan dolayı bu yerlerin nüfusu zaman içinde daha da artmaktadır.
- Sanayi tesislerinin fazla olduğu İstanbul, İzmir, Ankara, Bursa, Kayseri ve Malatya gibi şehirlerin nüfusu fazladır.
- Sanayinin gelişmediği Tunceli, Ağrı ve Hakkâri gibi şehirlerde iş imkânları kısıtlı olduğu için nüfus daha azdır.
4. Ulaşım: Ulaşım birçok beşerî faaliyeti doğrudan etkilemektedir. Özellikle sanayi ve ticaret, ulaşım ağının gelişmiş olmasıyla doğru orantılıdır.
- Yeryüzü şekillerinin düz ve sade olduğu İstanbul, Bursa, Gaziantep, İzmir ve Adana’da ulaşım daha rahat sağlandığı için nüfus fazladır.
- Yeryüzü şekillerinin dağlık ve engebeli olduğu Hakkari, Kastamonu, Sinop ve Gümüşhane çevresinde ulaşım imkânları kısıtlı olduğundan nüfus azdır.
5. Hizmet Sektörü: Hizmet sektörünün geliştiği yerlerde eğitim ve sağlık kurumları ile turistik tesisler daha fazla olduğundan iş imkânları da fazladır.
- Ülkemizde eğitim ve sağlık kurumlarının yoğun olarak bulunduğu İstanbul, Ankara, İzmir, Bursa, Eskişehir ve Adana gibi illerimizin nüfusu her geçen yıl artmaktadır.
- Ülkemizde yaz turizminin yoğun olduğu Antalya, Muğla, Aydın, İzmir gibi şehirlerin nüfusu fazladır.
- Kış turizminin yaygın olduğu Uludağ, Palandöken, Kartalkaya, Erciyes gibi kayak merkezi alanlarının çevresinde, kış mevsiminde insan sayısı artmaktadır.
6. Madencilik: Madencilik faaliyetlerinin yapıldığı yerlerde nüfus daha fazladır.
Petrolün çıkarıldığı Batman, taş kömürünün çıkarıldığı Zonguldak, linyit kömürünün çıkarıldığı Soma (Manisa) ve Elbistan (Kahramanmaraş), demir madeninin çıkarıldığı Divriği (Sivas) ve Hekimhan (Malatya) ülkemizde madenciliğin geliştiği yerlerdendir.
Nüfusun Dağılımının Bölgelere Göre Değişiklik Göstermesinin Nedenleri
- Türkiye’de nüfusun en yoğun olduğu bölgedir.
- İklimin ılıman olması
- Verimli tarım alanına sahip olması
- Sanayinin en gelişmiş bölge olması
- Ticaret, bankacılık, ulaşım ve turizmin merkezi olması
- Eğitim, sağlık ve hizmet sektörünün gelişmiş olmasıdır.
- Nüfus kıyılarda toplanmıştır.
- Sanayi, ulaşım, ticaret ve turizmin gelişmesi
- İklimin elverişli olması
- Geniş ve verimli ovaların tarım için elverişli olması
- Nüfus belirli merkezlerde toplanmıştır.
- Önemli yolların bu bölgeden geçmesi
- Eğitim, sağlık ve hizmet sektörünün gelişmişliği
- Başkent Ankara’nın bu bölgede olması ile sanayinin ve ulaşımın gelişmesi
- Nüfus kıyılarda ve verimli tarım arazilerinin olduğu alanlarda toplanmıştır.
- Turizmin gelişmesi
- Çukurova’nın tarımsal üretimin merkezi olması
- Tarım ürünü çeşitliliği fazlalığından tarıma dayalı sanayi ve ticaretin fazla olması
- Liman, sanayi kuruluşları, seracılık, ulaşım kolaylığının varlığı
- Nüfus kıylarda toplanmıştır.
- Bafra ve Çarşamba ovaları gibi tarıma elverişli alanların varlığı
- Batı Karadeniz’de maden kömürü yataklarının bulunması
- Dağların kıyıya paralel uzanması ve yer şekilleri özelliklerinden dolayı düzlüklerin az olması
- Nüfus seyrektir.
- İklimin sert olması
- Ulaşımın zor olması
- Sanayi ve ticaretin gelişmemesi
- Hayvancılığın gelişmesi
- Yer şekillerinin engebeli olması
- Nüfus belirli merkezlerde toplanmıştır.
- Sanayi, tarım ve ulaşımın Gaziantep’te gelişmesi
- Kuraklık nedeniyle en az nüfusa sahip olması
- Geniş, ova ve platolara sahip olması